مرکز آموزشی درمانی کمالی

سازمان بهداشت جهانی WHO برای روز جهانی هپاتیت سال 2024، شعار «هپاتیت منتظر نمی‌ماند» را انتخاب کرده است. این شعار بر نیاز فوری به تلاش‌های سریع در تشخیص، درمان و پیشگیری تأکید دارد.

هپاتیت ویروسی شامل پنج سویۀ اصلی A، B، C،D  و E است. از میان این سویه‌ها هپاتیت C و B سالانه موجب از بین رفتن 1.1 میلیون انسان و ابتلای 3 میلیون نفر می‌شوند. هر سال حدود 9میلیون و 400هزار نفر مبتلا به هپاتیت C تحت درمان قرار می‌گیرند.

از میان مبتلایان به هپاتیت B فقط بیماری 10درصد مبتلایان تشخیص داده می‌شود و 22درصد این مبتلایان امکان درمان دارند. دیگر آنکه فقط 42 درصد کودکان در سراسر جهان در زمان تولد به واکسن هپاتیت B دسترسی دارند.

هپاتیت چیست؟

هپاتیت نوعی بیماری التهابی کبد است که معمولاً بر اثر یک عفونت ویروسی پدید می‌آید. ویروس‌های Hepatitis که باعث بروز التهاب در کبد می‌شوند در پنچ گروه A ،B ،C ،D و E طبقه‌بندی می‌شوند. این بیماری بسته به اینکه به کدام‌یک از این گروه‌ها تعلق داشته باشد تأثیرات متفاوتی بر بدن انسان دارد.

هپاتیت A

 این گونه از هپاتیت از آلودگی با ویروس هپاتیت A نشأت می‌گیرد و عفونتی حاد و کوتاه‌مدت است.

هپاتیت B

در مقایسه با هپاتیت  هپاتیت شایع‎تر مزمن و طولانی است. بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)  بیش از ۲۵۷ میلیون نفر در سرتاسر جهان به این ویروس مبتلا هستند. هپاتیت B ممکن است به شکل هاد یا مزمن بروز پیدا کند و 6 ماه یا بیشتر در بدن می‎تواند و اشکال مزمن آن می‌تواند سبلول‌هی کبد را نابود کند.

هپاتیت B، با کمک نمونه‌برداری از کبد یا با کمک دستگاه فیبرواسکن، تشخیص داده می‌شود. این دستگاه، میزان التهاب و درگیری سلول‌های کبد را نشان می‌دهد. برای درمان هپاتیت B در کنار درمان دارویی، رژیم غذایی حاوی سبزیجات و فاقد قند و چربی نیز توصیه می‌شود.

هپاتیت C

هپاتیت C را با نامHCV  نیز می‌شناسند. این نوع از هپاتیت یکی از انواع شایع بیماری هپاتیت است. در این بیماری، وجود ویروس هپاتیت C در بدن، با واکنش سیستم ایمنی بدن، باعث ایجاد التهاب در کبد می‌شود.

مشکل هپاتیت C این است که به‌صورت خاموش در داخل کبد می‌ماند و به‌تدریج باعث مرگ سلول‌های کبدی می‌شود. علاوه بر ازبین‌بردن سلول‌های کبدی، ویروس هپاتیت C باعث ایجاد زخم در کبد نیز می‌شود. این زخم‌ها را اصطلاحاً سیروز می‌نامند. بیمار بعد از این مرحله دچار بیماری سیروز کبدی می‌شود. به‌این‌ترتیب، سلول‌های کبد به‌آرامی از بین رفته و فرد به ‌مرور زمان مبتلا به سرطان کبد می‌شود.

هپاتیت D

این نوع عفونت، حالتی نادر است که شیوع بسیار کمی دارد و هم‌زمان با هپاتیتB بروز می‌کند. بنابراین زمانی در فرد دیده می‌شود که حتماً به Hepatitis B نیز مبتلا باشد. حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به هپاتیت B به هپاتیت D نیز دچار هستند.

هپاتیت E

این بیماری یک بیماری قابل انتقال از راه آب است و در اثر قرار گرفتن در معرض این ویروس ایجاد می‌شود. این ویروس عمدتاً در مناطقی دیده می‌شود که بهداشت فردی و اجتماعی ضعیف است و احتمال آلودگی آب آشامیدنی به مدفوع انسانی وجود دارد. هپاتیت E یک عفونت حاد است که می‌تواند برای زنان باردار مخاطره‌آمیز باشد.

علائم هپاتیت

معمولاً افرادی که به نوع مزمن هپاتیت B و C مبتلا هستند تا زمان آسیب به کبد علائمی بروز نمی‌دهند. اما در هپاتیت‌ حاد مدت کوتاهی پس از ابتلا به ویروس علائم بالینی مختلفی مانند خستگی مفرط، علائم شبیه آنفولانزا، ادرار تیره، تغییر رنگ مدفوع، درد شکم، کم شدن اشتها، کاهش وزن محسوس و زرد شدن پوست و چشم‌ها ظاهر می‌شود.